Sanatın Dijital Yansımaları

NFT, sanal ortamdaki varlıklar üzerinde alıcısına mülkiyet hakkı kazandıran bir teknolojidir. Bu teknoloji kripto para piyasasıyla yakın ilişki içindedir. Her iki alan da birbirinden beslenir. Günümüzde oldukça trend olan bir konuma yükselmiştir.

Eskiden bir sanat eserini koleksiyonuna katmak isteyen bir kişi inanılmaz yüksek meblağlar öderdi. Ya da aldığı eserin ileride değerleneceğini öngörerek attığı adımın sonunda gerçekten de eserin kıymeti günden güne artardı. Koleksiyonerin satın aldığı eserin kopyası yapılsa dahi eserin sahibi kendindekinin tek ve biricik olduğunu bilirdi. Tüm bu işleyişe bakıldığında elle tutulan, duvara asılan, evin en güzel köşesinde sahnelenen eserlerin yerini dijitalleşen çağda sanal olarak sürdürmenin yerini alacak gibi görünüyor. NFT’yi koleksiyonerliğin yeni versiyonu gibi düşünebiliriz şimdilerde. Erişilebilirliğin bu denli kolaylaştığı günümüz dünyasında ise dijital bir varlık sürdüren NFT için halen çekimser bakan büyük bir çoğunluk olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak öbür tarafta da milyon dolarlardan bahsedilen NFT piyasaları belirmiştir. Bu sürecin ömrünün ne olacağını da yine sanal dünyadaki işleyiş belirleyecek gibi görünüyor.

Ama siz de bir düşünün bakalım, sanal dünyada varlık gösteren, sadece size ait olduğundan emin olacağınız bir yatırımınız olması kulağa nasıl geliyor? Nasıl sadece bana ait diye düşünüyorsanız hemen bir not düşeyim, sahip olduğunuz NFT’nin tıpkı parmak izi gibi tek ve biricik bir yazılımı var. Yani kopyaları üretilse de eserin ilk hali size ait.

NFT’de sanal ürünlerin devir işlemi?

Peki diyelim ki satın aldığınız bu eseri bir başkasına satmak istediniz, nasıl olacak bu devir işlemleri? İşte burada da şunu söyleyebilirim, eseri satın aldığınız kişinin bu alım-satım işleminde belirlenmiş bir telif hakkı oluyor. Bu telif hakkı sayesinde kopyası yapılsa da, eser başka başka insanlar tarafından alınıp satılsa da sahibi kazanmaya devam ediyor.

Mülkiyet kısmı kafanızı karıştırmasın diye biraz daha açıklayabilirim. İnsanlar için en alışıldık mülkiyet edinme biçimleri ev almak, arsa almak, araba almak ya da belli bir maddi değer karşılığında edinilen somut varlıklar edinmektir. Teknolojinin hayatımızda bu denli yer edinmesiyle beraber mülkiyetin gerçek dünyadan sanal olana taşabileceği kolaylıkla öngörülebilir. Hatta çoktan taştığı! Kimisi için bu anlamsız bir yatırım olsa da, büyük ve giderek artan bir çoğunluk için bu, çağa ayak uydurmak ve değişen mülkiyet algısına karşı çıkmaktansa onunla uzlaşma yapmak yapılacak en doğru şey olarak görülmekte.

Düşünsenize, bir müziğin, resmin, fotoğrafın ya da daha pek çok şeyin sanal dünyadaki mülkiyeti size ait. Edindiğiniz bu varlık sizin sanal ortamdaki statünüzü belirliyor. Bir nevi sanala taşınan dünyada, belki hiç beklemediğiniz bir anda, edindiğiniz mülkiyetin size yatırımınızdan daha çok kazandırması ihtimali var. Tüm bunlar bu dijital varlıkları cazip kılan seçenekler.

Sanal Dünyada Mülkiyet Edinmek

Sanal dünya ve mülkiyet edinme arasındaki ilişki her açıdan gelişirken buna uyum sağlamak ve belki yatırım zincirinin bir parçası olmak modern insan için heyecan verici bir noktaya taşınıyor. Hele de başta Bitcoin olmak üzere pek çok sanal para sistemleri yani Blok-zincir teknolojileri gelecekte en büyük ekonomilerden olma yolunda ilerlerken NFT’nin de bundan etkilenmesi kaçınılmaz gibi görünüyor.

İbreyi biraz daha arttıralım..

10 saniyelik videoların milyon dolarlara satılması, oyuncak ayıların dans ettiği kliplerin uçuk miktarlarda alıcı bulması, bir tweet’in, evet yanlış duymadınız bir tweet’in, açık arttırmayla kendisine milyon dolarlık alıcılar bulması…

Daha da saymama gerek yok sanırım. İşte hem halihazırda var olan dijital varlıklar üzerinden hem de bu amaçla üretilen NFT çalışmalarının piyasaya sürülmesinden hem de bazen sadece bir tweet’ten uçuk miktarlarda kazanç elde edilmesi elbette bu meselenin ciddi bir piyasa olmasını sağlamakta.

Sosyal medyanın, sanal oyunların ve hatta daha geniş kapsamda dijital dünyanın ekonomik kollarının oluşmaya başlaması sürpriz değil elbette. Şimdilerde NFT’nin akıbetini tam olarak öngöremesek de ilerleyen yıllarda bu piyasanın nasıl gelişeceğine, ne yöne evrileceğine hep beraber tanık olacağız.

‘Yeni normal’ sadece pandemiyle ilişkilendirebileceğimiz bir tanım olmaktan öteye geçti bile, siz ne dersiniz?